هیأت وزیران در جلسه 25/تیر/1393 به پیشنهاد وزارت کشور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد.

کمیسیون خاص امور کلان‌شهر تهران، نهادی است که سال گذشته، ایجاد آن از سوی برخی اعضای کابینه یازدهم پیشنهاد شد تا در کنار کمیسیون امور زیربنایی که در هیات‌دولت برقرار است، تشکیل شود و به صورت تخصصی و ویژه به مشکلات و نارسایی‌هایی شهری تهران بپردازد.

با تصویب هیات‌ دولت، ترکیب کمیسیون ویژه مرکب از وزیران راه و شهرسازی، اطلاعات، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، صنعت، معدن و تجارت، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، ورزش و جوانان، جهاد کشاورزی، نیرو، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، کشور، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، معاونان علمی و فناوری و برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور و با حضور و دعوت از استاندار تهران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران و شهردار تهران موافقت کرد.

براساس ابلاغیه معاون اول رئیس‌جمهور، طبق مصوبه هیات‌دولت، این کمیسیون ماموریت داشت در گام اول ساز و کار مناسب و مدل مطلوبی برای تعامل قوه مجریه و مدیریت شهری تعریف کند و سپس برای تحقق راهبردهایی همچون توسعه پایدار محلی، بهبود نظام مدیریتی کلان‌شهرها، نظارت دقیق و کارآمد بر گسترش کلان‌شهرها و مجموعه‌های شهری مربوط به آنها، تحقق حداکثری حقوق شهروندی و ارتقای کیفیت محیط زیست، لوایح و مقررات مربوطه را تدوین و به دولت ارائه کند.

«پایان دادن به تراکم‌فروشی در شهرداری‌ها و جبران درآمد از دست‌رفته از این محل از طریق اخذ عوارض نوسازی به‌عنوان درآمد پایدار»، «تدوین و تنظیم مدل و ساز و کار مالی و تدوین بودجه کلان‌شهرها و مجموعه‌های شهری مربوط به آنها با هدف تحقق نظام مالیه محلی و درآمد پایدار و ارائه به مراجع قانونی ذی‌ربط برای تصویب»، «سیاست‌گذاری به منظور توقف روند مهاجرت موجود به کلان‌شهرها و مجموعه‌های شهری مربوط به آنها و ایجاد مزیت برای بازتوزیع فعالیت و جمعیت در چارچوب سیاست‌های کلی آمایش ابلاغی مقام معظم رهبری، برنامه آمایش جامع کشور، طرح کالبدی ملی و با رعایت قوانین و مقررات مربوط» از مهمترین وظایفی است که بر دوش این کمیسیون گذاشته شده بود.

همچنین تدوین و ارایه پیشنهادهای لازم به منظور رفع مشکلات مدیریت شهری کلان‌شهرها و مجموعه‌های شهری مربوط به آنها با اولویت رفع تداخل نهادهای موازی و هماهنگی دستگاههای اجرایی و مدیریت شهری در اجراء ارتقای کیفیت زندگی شهروندان، توجه به رعایت ظرفیت زیستی، آثار زیست محیطی (به ویژه آلودگی هوا)، حل معضل ترافیک، توسعه حمل و نقل عمومی و ایمنی شهری یکی دیگر و از مهم ترین شرح وظایف کمیسیون یاد شده است.

جزییات برگزاری کمیسیون ویژه کلانشهرها از زبان استاندار تهران

استاندار تهران، رئیس شورای شهر و شهردار تهران و سایر کلان‌شهرها (حسب مورد) با حق رای در جلسات کمیسیون اصلی (به تشخیص رئیس کمیسیون) و معاونان آنها در جلسات کمیته فرعی (به تشخیص دبیر کمیسیون) می‌توانند حضور پیدا کنند.

با گذشته بیش از یکسال از تشکیل این کمیسیون در دولت یازدهم، سیدحسین هاشمی استاندار تهران با اشاره به نتایج برگزاری جلسات کلان شهرها در دولت که 13 تن از وزرا و معاونان رئیس‌جمهور در این کمیسیون عضویت دارند، اظهارداشت: در این کمیسیون مشکلات کلان شهرها و طرح‌های مربوط به حل مشکلات آنان مطرح و بررسی می‌شود که پس از سیر مراحل با تایید کمیسیون به هیات وزیران ارسال می‌شود.

وی افزود: روند چگونگی مطرح شدن مشکلات کلان شهرها در کمیسیون مربوطه و سپس مطرح شدن آن در هیأت دولت اینگونه است که ابتدا باید طرح های کلان شهرها در کمیته‌های تخصصی زیر نظر این کمیسیون بحث و تبادل نظر شوند و در مراحل بعدی به صحن کمیسیون و در نهایت در جلسه هیأت دولت مطرح و بررسی شوند.

استاندار تهران تصریح کرد: در مورد حل مشکلات کلان‌شهر تهران خوشبختانه استاندار،‌ شهردار و رئیس شورای شهر تهران با حق رأی در این کمیسیون عضویت دارند و تاکنون هم تعداد زیادی از طرح‌های پیشنهادی رفع مشکلات کلان‌شهر تهران مطرح شده است.

با وجود اینکه هاشمی استاندار تهران آمار دقیقی از مصوبات این کمیسیون ویژه ارائه نکرد اما بر برگزاری این کمیسیون تاکید داشت.